Azerbaycan Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosluğu - İstanbulda Azərbaycanın Respublika Günü qeyd edildi

28 MAYIS - AZERBAYCAN CUMHURİYETİ KURULUŞ GÜNÜ

Başkonsolos Hasan Sultanoğlu Zeynalovun komuşması

Sayın Vali,

Komutanlar,

Başkonsoloslar,

Saygıdeğer konuklar!

"Halkımızın devletçilik tarihinde önemli yeri olan, tarihimizin parlak ve şerefli sayfasını oluşturan Azerbaycan Halk Cumhuriyeti`nin kuruluşunun 93. yıldönümü kutlamaları sebebi ile bu gün Sizleri burada görmekten şeref duyuyorum. Hepinizi saygı ile selamlıyorum.

Azerbaycan'ın çok asırlık sosyal, iktisadi, siyasi ve medeni inkişafının, halkımızın milli uyanışı ve rehaveti sürecinin neticesi olarak meydana çıkan, onun siyasi şuur seviyesinin, entelektüel ve medeni potansiyelinin, yüksek istidat ve kabiliyetinin göstericisi olan Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Batı Müslüman aleminde ilk demokratik Cumhuriyet idi. 1918 yılı 28 mayısda Azerbaycan istiklalinin ilan edilmesinde, Halk Cumhuriyetinin teşekkülünde ve faaliyet göstermesinde Cumhuriyete rehberlik etmiş şahısların - Memmedemin Resulzade'nin, Alimerdan Topçubaşov'un, Feteli Han Hoyski'nin, Nesib Yusifbeyli'nin, Semed Mehmandarov'un, Aliağa Şıhlinski'nin ve diğerlerinin büyük hizmetleri olmuştur.

O tarihlerde çeşitli cephelerde her türlü düşmanlarla çarpışan Türkiye Bolşevik-Ermeni Taşnak zulmüne maruz kalan Azerbaycan’daki soydaşlarının milli devletlerinin ayakta kalmasını sağlamak için büyük fedakarlık yaptı. Nuri Paşa 1918 yılının yazında Azerbaycan'a gelerek Kafkas İslam Ordusu'nun milli askeri kuvvelerinin zamanında getirilmesinde, Azerbaycan'ın düşmandan temizlenmesinde büyük rol oynamıştır. Nuri Paşa komutasındaki ordu 1918 yılı Haziran- Eylül aylarında uğurlu savaş operasyonları sonucu işgal altında olan Azerbaycan topraklarını Bolşevik-Taşnak katillerinden temizleyerek 15 Eylülde Bakü'yü azat etti.
Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Avrupa'nın demokratik değerleri ile Şark medeniyetinin hususiyetlerini uzvi şekilde birleştiren yeni devlet ve toplum numunesi idi. Toplam 23 ay yaşaya bilmesine rağmen, ilk Cumhuriyet döneminde hayata geçirilen etkinlikler bağımsız devletçiliğimizin esaslarının yaratılması ve gelecek inkişaf yolunun çizilmesi açısından mühim ehemmiyete sahipti. Demokratik hak ve özgürlüklerin temin edilmesi, etnik ve dini kimliğinden asılı olmayarak tüm vatandaşlara beraber haklar verilmesi, Azerbaycan Türkçe'sinin devlet dili ilan edilmesi, eğitim ve medeniyetin inkişafına önem verilmesi, nizami milli ordunun, güvenlik kurumlarının kurulması ve sair işler Halk Cumhuriyeti hükumetinin yürüttüğü siyasetin çapını, mahiyet ve manasını açık şekilde göstermektedir. Kaydedeyim ki, Azerbaycan, Doğuda kadınlara seçme hakkı veren ilk ülkedir.
1920 yılının Nisan'ında Bolşevik işgali neticesinde Cumhuriyet çökdükden sonra da bağımsızlık hisleri Azerbaycanlıları hiç bir zaman terk etmedi. 70 yıl süresinde Sovyet rejiminde yaşamasına bakmayarak, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti öz milli varlığını, tarihini ve medeniyetini koruyup sağlamış ve netice itibarı ile üçüncü Cumhuriyetin - müstakil Azerbaycan Cumhuriyeti'nin selefine çevrilmiştir. 1969-1982 yıllarında, milli lider Haydar Aliyev'in Azerbaycan'a başkanlık ettiği dönemde gelecek bağımsızlığımızın siyasi, maddi ve manevi temelinin yaratılmasına hususi dikkat yetirilmiştir.
Azerbaycan devlet bağımsızlığına kavuştuğu zaman ağır bir dönem yaşadı. 1988 yılından Ermenistan'ın Azerbaycan'a toprak iddiası ile başlamış Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ münakaşası ülkemizde ağır bir vaziyet yaratmıştı. Ermenistan'ın Sovyet harbi birliklerinin iştiraki ile Azerbaycan'a yönelik tecavüzü, dahilde giden menfi olaylar ülkemizi zor bir duruma düşürmüştü.
Ülke ekonomik, politik ve askeri kriz içinde idi ve Azerbaycan'ın bağımsızlığı tehlike altında idi. Bu şeraitte 1993 yılında Azerbaycan halkının talebi, tekidi ile halkımızın umum milli lideri Haydar Aliyev hakimiyete döndü. Tüm menfi eğilimlere son verildi, sosyo-politik istikrar, asayiş yarandı, kanunsuz silahlı desteler silahsızlandırıldı, ülkede kanunun aliliği, disiplin hakim oldu.

Bu gün Azerbaycan Cumhuriyetinde demokratik, hukuki, layık devlet, sivil toplum kuruculuğu süreci uğurla devam ettirilir. Azerbaycan'ın devlet kuruculuğunda önemli yeri güçlü milli ordunun yaratılması tutmaktadır. Hazırda Azerbaycan Ordusu en yüksek taleplere cevap veren orduya çevrilerek işgal altındaki topraklarımızı kurtarmağa kadir tam hazır bir ordudur.

Azerbaycan Cumhuriyeti yarandığı günden dünyanın tüm devletleri, ilk başta ise bölge ülkeleri ile karşılıklı işbirliği ilkelerine üstünlük verirdi. Bu gün de Azerbaycan Cumhuriyeti bu ilkelere sadıktır. Azerbaycan'ı devlet olarak ilk tanıyan kardeş Türkiye Cumhuriyeti ile ilişkileri hususi önem taşımaktadır. Büyük Atatürk'ün "Azerbaycan'ın sevinci sevincimiz, elemi elemimizdir," milli liderimiz Haydar Aliyev'in "Bir millet, iki devlet" sözleri iki kardeş ülke ilişkilerinin temel ilkelerini teşkil etmektedir.

Azerbaycan Türkiye ile birlikte bölgede en mühim küresel enerji ve nakliyat projelerinin iştirakçisi ve teşebbüsçüsüdür. Milli liderimiz Haydar Aliyev'in siyasi iradesi ve uzak görenliyi sayesinde gerçekleşen Bakü-Tiflis-Ceyhan ham petrol boru hattı ve Bakü-Tiflis-Erzurum gaz boru hattı ülkelerimizi daha sıkı birleştirdi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in kararlığı sonucu önümüzdeki sene Kars-Tiflis-Bakü demir yolunun inşasının tamamlanması ülkelerimizin imkanlarını daha da genişletecek ve daha büyük proje ve programların gerçekleştirilmesine imkan sağlayacaktır.

Tarih gösteriyor ki, devletin bağımsızlığını elde etmek yeterli değil, hem de onu tüm vasıtalarla korumak ve sağlamlaştırmak önemlidir. 1918 de Cumhuriyet kurucularının Gence'de kaldırdıkları mukaddes bayrağı, bu gün Türkiye Cumhuriyeti'nin şanlı bayrağı ile birlikte gururla dalgalanıyor. Her iki cumhuriyetin ebediyen payidar olacağına ve her iki bayrağın sonsuza kadar yükseleceğine eminim.

Aziz konuklar!
28 Mayıs - Cumhuriyet Günü halkımızın en aziz milli bayramlarından biridir. Bu bayram münasebeti ile Sizin her birinizi, yüce milletimizi yürekten tebrik eder ve refah dilerim.
Yaşasın bağımsız Azerbaycan.
Yaşasın aynı kökler üzerinde yaranmış ebedi Türkiye-Azerbaycan kardeşliği.